نور طبیعی در معماری ساختمان

زیبایی که به چشم می آید از پرتو نور و روشنایی است وگرنه در تاریکی، زیبایی مفهمومی ندارد. بازتاب نوری که از جسم به چشم ما می رسد باعث می شود که ما بتوانیم آن را ببینیم. در طراحی دکوراسیون داخلی، نور در کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار، نظم فضایی، مصالح، رنگ و… مطرح می شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند. یکی از مشخصه های نور طبیعی دگرگونی آن در ساعات مختلف روز است.

هر چند که خورشید برای ایجاد نور طبیعی در یک ساختمان مورد نیاز است اما از آنجا که این نور سرانجام به حرارت تبدیل می شود، باید میزان تابش مورد نیاز برای هر ساختمان با توجه به نوع ساختمان و شرایط اقلیمی آن تامین شود چون اهمیت تابش آفتاب به نوع اقلیم منطقه و فصول مختلف سال بستگی دارد. در شرایط سرد حداکثر انرژی خورشیدی مورد نیاز بوده و ساختمان باید در جهتی قرار گیرد که بیشترین تابش آفتاب را دریافت نماید. برعکس وقتی هوا گرم است جهت ساختمان باید به نحوی باشد که شدت آفتاب در دیواره های آن به حداقل رسیده و نیز امکان نفوذ مستقیم اشعه خورشید به فضاهای داخل وجود نداشته باشد به همین دلیل نحوه نورپردازی بنا در اقلیم های مختلف مثل گرم و خشک و حاشیه کویر و اقلیم گرم و مرطوب و سردسیر با هم متفاوت است و هر کدام در این مناطق بر حسب اقلیم خاص خود نحوه ی نورگیری و نورپردازی خاصی را می طلبد.

جهت های تابش نور طبیعی در معماری ساختمان

نور شمال در معماری ساختمان

فضاهایی که رو به شمال هستند (در نیمکره شمالی) نور مستقیم دریافت نمی کنند. به منظور به دست آوردن حداکثر مقدار ممکن نور بدون هراس از نور مستقیم خورشید می توان از پنجره های بزرگ در جهت شمال استفاده کرد اما نور مستقیا در غذاخوری، نشیمن و… می توند سلب آسایش نماید.

نور جنوب در معماری ساختمان

نمای جنوبی بهترین جهت یابی برای فضاهای خانگی است؛ یعنی برای محل اتاق نشیمن و فضاهای داخلی خانه از طرف دیگر به دلیل انعکاس های این نور روی شیشه ها و سطوح صیقلی مکان مورد نظر همیشه هم نور مناسبی برای کار کردن نیست در طول ماه های سرد سال شدت گرمی نور برای این اتاق های جنوبی کمتر از اتاق های رو به شمال است، اگر مناطق نورگیری اتاق بزرگتر شود آنگاه نیاز به وجود محافظت از نور مستقیم خورشید در تابستان به وجود می آید مثل یک سایبان و … .

نور شرق در معماری ساختمان (صبحگاهی)

روشنایی صبح بهترین ابزار برای بیدار شدن از خواب است؛ بنابراین باید محل قرار گرفتن اتاق خواب و آشپزخانه و نشیمن و اتاق غذا خوری خوب جهت یابی می شود تا بیشترین استفاده از نور صبحگاهی شود که اشعه‌های آن ضعیف و خنک‌تر است این نور در زمان معین از دور سایه اجسام را تولید می‌کند که می توان از این سایه برای تزیین فضا استفاده کرد.

نور غرب در معماری ساختمان (غروب)

با به اتمام رسیدن روز شدت نور کاسته می شود اما انعکاس آن هنوز وجود دارد دیوارهای سفید با شدت بیشتر و با رنگ مایل به زرد می درخشند و دیوارهای بتونی رنگ نارنجی تندی به خود می گیرند تمام سطوح شهر تغییر شکل می یابد با گذشت زمان آسمان به سرخی می گراید و کم کم تاریک می شود و زمینه شکل و اشیاء پراکنده می شود و مرزهای اشیا روی همدیگر می افتد؛ بنابراین تشخیص لبه های اشیاء مشکل می شود فضاهایی که در مغرب هستند باید از آخرین نورهای عمودی خورشید حفاظت شوند.

نور عمودی در معماری ساختمان (پنجره های سقفی)

در یک آپارتمان به جز اتاق کوچک زیر شیروانی معمولا برای استفاده از نور بالای سر در سایر جاها امکانی وجود ندارد. پنجره های سقفی نور واقعی را وارد خانه می کند و دیوارها را به عناصر سرزنده و با روح تبدیل می کنند. انواع نورهای تابید شده در اتاق و نحوه بازسازی آن بستگی به جهت و شدت نور دارد. با پنجره های سقفی جداسازی بیشتری از اطراف را در خانه ایجاد می کنند. در محیط های شلوغ و بسیار متنوع که فضای کمی هم دارند برای روبه رو شدن با فضای روشن بهترین راه پنجره های سقفی است. ایجاد ایوان و فضاهای روشن شده با نور طبیعی سقف روش بازیابی آرامش، سکوت و آسایش در یک محیط که فاقد این مزایا است می باشد.

 

سیستم های نور طبيعي پیشرفته (معاصر)

در حالی که سطح روشنایی با حجم بالایی در جلو و اطراف پنجره با پنجره‌های عمودی ارائه می‌شود، با دور شدن از پنجره، سطح روشنایی کاهش می‌یابد و در مناطق دورتر از پنجره محيط تاريك‌تري بوجود مي‌آيد. بزرگ کردن پنجره ها یا افزایش تعداد پنجره ها برای به دست آوردن سطح نور کافی در مناطق كم نورتر بنا همیشه قابل اعمال نیست زیرا بار گرمایش و سرمایش را افزایش می دهد. در چنین مواردی استفاده از چراغ های سقفی تنها در صورتی می تواند محقق شود که ساختمان ها یک طبقه یا دارای ساختار مناسب برای اجراي اين طرح در طبقات آخر باشند. امروزه استفاده از سیستم‌هایی که نور طبيعي را هدایت، بازتاب یا حمل می‌کنند در روشنایی فضاهایی که نور طبیعی دریافت نمی‌شود به طور فزاینده‌ای رایج شده است.

 

راه‌حل‌هایی که برای دستیابی به اهداف مورد انتظار از تابش نور طبيعي پیشنهاد می‌شوند ممکن است گاهی با یکدیگر تضاد داشته باشند. برای دستیابی به راه حل بهینه در یک پروژه، اهمیت اهداف باید بسته به متغیرهایی مانند منطقه، عرض جغرافیایی، فصل، ساختار و ساعات استفاده تعیین شود. امروزه با توسعه سیستم‌های روشنایی طبیعی با استفاده از فناوری در حال توسعه، سیستم‌های معاصری طراحی شده‌اند که با استفاده مؤثر از نور خورشيد، صرفه‌جویی در مصرف انرژی را فراهم می‌کنند و با جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید در ایجاد  آسایش بصری مؤثر هستند.

هدف از این سیستم ها کاهش حد الامکان استفاده از انرژی الکتریکی مصرفی در روشنايي ساختمان ها  و همچنین افزایش قابل توجه کیفیت نور داخلی و بهره مندی از نور طبیعی در بيشترين حالت خود است. با فراگیر شدن رویکردهایی که در آن این سیستم ها با طراحی ساختمان ادغام می شوند، برآورده ساختن الزامات بصری در محیط بنا، اطمینان از آسایش اقلیمی، به حداقل رساندن مصرف انرژی و افزایش استفاده از انرژی های تجدیدپذیر امکان پذیر خواهد بود. نور خورشيد، کیفیت محیطی و زندگی را تا حد زیادی افزایش می دهد. سالها تحقيق در رابطه با بهره‌وري از نور طبيعي ثابت كرده است كه می‌توان سیستم‌های نور طبيعي پیشرفته‌تری را به بازارها عرضه کرد. انتخاب درست تنها با شناخت بهتر این سیستم ها امکان پذیر است. در این قسمت به قفسه های سبک، لوله های نور و انواع شیشه که از جمله تکنیک های نورپردازی معاصر هستند به اختصار اشاره می شود.

قفسه های سبک

قفسه های نور عناصر افقی یا نزدیک به افقی هستند که در سطح داخلی یا خارجی پنجره قرار دارند و برای جلوگیری از نور خورشید و هدایت آن به سقف طراحی شده اند. این می تواند یک عنصر یکپارچه با نما باشد، یا می تواند عنصری باشد که بعداً نصب می شود. قفسه نور معمولاً بالاتر از سطح چشم قرار می گیرد. در حالی که قسمت پایین پنجره نمای بیرونی را فراهم می کند، قسمت بالای پنجره برای ورود نور به کار می رود. در حالی که قفسه های نور در ناحیه نزدیک پنجره ازاشعه‌هاي مضر نور خورشید محافظت می کنند،همچنين نور منعکس شده سقف بنا را روشن می کند. در زمستان، نور خورشید می تواند از قسمت های پنجره در بالا و پایین قفسه نور وارد محيط شود.

از آنجایی که قفسه های سبک هم به منظور جلوگیری از تابش مضر نور خورشيد و هم ایجاد دید خارجی هستند، موقعیت آنها به در برگرفتن محيط از نظر روشنايي بستگی دارد. هرچه پایین تر قرار گیرد، میزان نور منعکس شده در سقف بیشتر است. از آنجایی که برای اجرای عملکرد قفسه های سبک نیاز به سقف بلند است، باید آن را همراه با طراحی معماری و سیستم حمل در نظر گرفت. باید بسته به جهت پنجره، مشخصات محيط و عرض جغرافیایی طراحی شود. اين طرح برای ساختمان هایي با محيط داخلي بزرگ كه نور خورشيد از سمت جنوبي بنا وارد مي‌شود مناسب است. آنها برای جهات شرقی و غربی و در مناطقی که شرایط آسمان ابری حاکم است چندان مؤثر نیستند. سیستم قفسه نور می تواند هم بازتابنده نور طبیعی و هم منابع نور مصنوعی را در خود جای دهد. در این حالت، بازتابنده‌های نور طبیعی، نوری را که از قسمت بالایی پنجره به سقف می‌آید منعکس می‌کنند و نور طبیعی را از سقف به قسمت‌های داخلي تر بنا منتقل می‌کنند. نورهای  تابيده شده از منابع نور مصنوعی در سیستم نیز به طور غیرمستقیم با روشی مشابه بهروش قبل به محيط می رسد. بنابراین، شرایط مشابه برای روشنایی طبیعی و مصنوعی در محيط‌هايي که سیستم قفسه نور اعمال می شود، به دست می آید. نور غیر مستقیم ارائه شده تاثیر مثبتی بر راحتی کار به خصوص در محیط هایی که از کامپیوتر استفاده می شود دارد.

در قفسه‌های نور که یکی از سیستم‌های پیشرفته است، از رسیدن نور مستقیم خورشید به بخش‌های نزدیک به پنجره جلوگیری می‌شود، در حالی که نور منعکس شده به مركز محيط می‌رسد. در حالی که قفسه های نور استفاده شده در خارج از پنجره، ناحیه نزدیک به پنجره را از نور خورشید محافظت می کنند، نور منعکس شده سقف را روشن می کند. در زمستان، نور خورشید می تواند از قسمت های پنجره در بالا و پایین قفسه نور وارد محيط شود و به بهره مندی از نور طبیعی كمك كند.

لوله های نور

اصل کار سیستم های هدایت نور که یکی از سیستم های امروزی است، انتقال نور طبيعي از مکانی به مکان دیگر است. این سیستم ها  لوله های نور یا لوله های خورشیدی نامیده می شوند.اين لوله‌ها به ویژه در قسمت هایی از ساختمان  با محيط داخلي بزرگ که به بیرون بسته هستند و نمی توانند به نور طبيعي دسترسی پیدا کنند، نتایج رضایت بخشی می دهند. دفاتري با محيط داخلي بزرگ نیز می توانند لوله های نور با نور طبیعی، به طور همگن در طول روز، با روشن شوند. به این ترتیب می توان با صرفه جویی در انرژی روشنایی مصنوعی، صرفه جویی سالانه انرژی ساختمان های عمومی را افزایش داد. تامین آسایش بصری کارکنان با استفاده از نور طبیعی، افزایش راندمان کاری با بهبود سرعت کار از جمله اهداف می باشد.

در لوله های نور، نور خورشید گرفته شده از چراغ های کوچک سقف توسط اين لوله ها به سقف منتقل می شود. توزیع نور به محيط توسط عناصر پخش کننده واقع در داخل تامین می شود. المان روشنایی حساس به نور طبيعي که در داخل لوله یا در المنت امیتر قرار می گیرد می تواند در ارتباط با نور طبيعي کار کند. چیدمان به این صورت، از نظر صرفه جویی در انرژی نیز نتایج مثبتی به همراه دارد. محيطي با نور خورشيد مستقيم عملكرد بهتري از محيط بسته دارد. این یک سیستم مناسب برای روشنایی فضاهای کوچک است، هنگامی که در فضاهای بزرگ استفاده می شود، توزیع یکنواخت نور طبيعي در صورت فراهم بودن آرایش شبکه ای حاصل می شود.

در آب و هوای آفتابی، با قرار دادن نیم گنبد بازتابنده نور در دهانه‌هاي ساخته شده به سمت جنوب ، می توان مقدار بیشتری از نور مستقیم خورشید که از قسمت پایین وارد می شود، منعکس کرد. در مناطقی با شرایط آسمان ابری باید از گنبد کاملا شفاف استفاده شود. با استفاده از عدسی های مخصوص و اشکال هندسی می توان نور افقی خورشید را دریافت نمود و به سمت پایین هدایت کرد.

لوله های نور به دو روش مختلف طراحی می شوند. لوله های نور گرمایش جانبی و گرمایش انتهایی. لوله های نور گرمایش جانبی، از جمله یک واحد “Heliostat”که بر روی پشت بام یا خارج از ساختمان نصب شده است تا نور خورشید را دنبال کند و برای تشدید نور طبيعي استفاده می شود، یک آینه ثانویه که در ورودی لوله قرار می گیرد تا نور جمع آوری شده را به انتهاي لوله منتقل کند. و یک لوله نوری که برای انتقال نور استفاده می شود از سه قسمت اصلی تشکیل شده است. از آنجایی که این سیستم ها برای خدمت به تمام طبقات ساختمان در یک هسته سبک طراحی شده اند، قبل از ورود نور طبيعي به ساختمان به تشدید و تقویت نیاز است. به همین دلیل، توسط عناصر جانبی متحرک مانند Heliostat و یک آینه ثانویه پشتیبانی می شود که از سیستم پشتیبانی می کند. همچنین از آنجایی که مقدار نور عبوری در لوله به نسبت معکوس با فاصله کاهش می یابد، فیلم نوری در داخل لوله قرار می گیرد. بنابراین، به لطف لایه فیلم با ضریب انعکاس بیش از 95٪، نور را می توان با تلفات بسیار کمی در سراسر ساختمان منتقل کرد.

شیشه مورد استفاده در سیستم های روشنایی طبیعی

استفاده از شیشه در ساختمان ها با هدف کنترل تابش خورشیدی، کنترل نور طبيعي، تامین گرمای حاصل از تابش خورشید، ایجاد دید خارجی و کنترل اثر گرمایش تابش خورشید بر محيط است. مقدار عبور نور از شیشه پنجره یکی از متغیرهای اصلی تأثیرگذار بر میزان نور طبيعي در محيط‌ها است و در طول فرآیند طراحی سیستم روشنایی طبیعی، راحتی بصری و صرفه جویی در انرژی روشنایی باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.

میزان عبور نور از شیشه های فتوکرومیک بسته به میزان نوری که روی آنها می افتد تغییر می کند. برای جلوگیری از تابش خیره کننده و ایجاد راحتی بصری مناسب است. خواص نوری فلزات در شیشه بسته به میزان نوری که روی آن می‌افتد تغییر می‌کند، وقتی مقدار نور افزایش می‌یابد، قدرت جذب افزایش می‌یابد، ضریب عبور کاهش می‌یابد و تصویری ابری تشکیل می‌شود. از آنجایی که حد این تغییر ثابت است، نمی توان افزایش تابش خورشید را در ماه های تابستان محدود کرد و در ماه های زمستان افزایش تابش خورشیدی را افزایش داد. از آنجایی که انتقال پرتوهای مادون قرمز کاهش نمی یابد، افزایش گرما تحت تأثیر قرار نمی گیرد.

ضریب عبور شیشه های ترموکرومیک بسته به دما تغییر می کند. ماده استفاده شده نوعی ژل است که بین لایه های شیشه قرار می گیرد. در حالی که در سرما شفاف است، با افزایش دما، شفافیت آن کاهش می یابد و خاصیت بازتابی آن افزایش می یابد. در این حالت بازتاب تصویر از شیشه تار می شود. اشکال این عنصر در اين است که حد تغییر، ثابت است.

شیشه های الکتروکرومیک نمونه ای از پنجره های پویا هستند. این پنجره ها با یک لایه EC پوشانده شده و کنترل مورد نظر را ارائه می کنند. مشکلات تولید این مواد در به صن است كه بصورت تجاری تولید می شوند. امروزه، سیستم های مختلف پنجره دو شیشه ای تا 2 متر مربع وجود دارد که در آن از عناصر اير EC تری اکسید تنگستن همراه با شیشه های کم e استفاده می شود. در این نوع پنجره ها برای تامین راحتی، صرفه جویی در مصرف انرژی و نیازهای زیبایی، نیازی به عنصر کنترل خورشیدی داخلی یا خارجی ندارند. آنها برای نماهای تمام لعاب مناسب هستند. بسته به ولتاژ اعمالی از رنگی به متوسط ​​و کاملا بی رنگ تغییر می کنند. بین 30 ثانیه تا 5-10 دقیقه طول می کشد تا از رنگی به بی رنگ تبدیل شود. این انتقال می تواند به صورت دستی یا بسته به سیستم عامل ساختمان انجام شود. پوشش های الکتروکرومیک می توانند بر روی لایه های شیشه ای مختلف انجام شوند.

اثرات شیشه های گازوکرومیک مشابه شیشه های الکتروکرومیک است، هیدروژن بین لایه های شیشه برای رنگ آمیزی شیشه وارد شده و با اکسیژن ترکیب می شود تا شفافیت به حالت اولیه بازگردد. خواص رنگ آمیزی با تغییر ضخامت فیلم و غلظت هیدروژن تغییر می کند. زمان رنگ آمیزی 20 ثانیه و برای شفاف سازی کمتر از 1 دقیقه است.

انواع مختلفی از شیشه های کنترل خورشیدی با قابلیت عبور تابش خورشیدی، بازتاب پذیری و جذب متفاوت وجود دارد. بسته به این مقادیر، عبور نور طبيعي آنها نیز متفاوت است. این واقعیت که این شیشه‌ها عموماً دارای تابش خورشیدی پایین برای کنترل خورشید هستند، باعث می‌شود مقادیر گذرندگی پایینی برای قسمت مرئی طیف ایجاد شود. برای رفع این وضعیت و بالا نگه داشتن تابش نور طبيعي شیشه از برخی رنگ ها و پوشش های مخصوص که فقط برای قسمت نامرئی طیف موثر است استفاده می شود. لعاب انتخابی طیفی که بدین ترتیب به دست می‌آید شیشه‌هایی هستند که تشعشعات مرئی را تا حد امکان منتقل می‌کنند، اما تابش مادون قرمز را جذب یا منعکس می‌کند.

زاویه طلوع خورشید در گرم ترین زمان های روز و سال نزدیک به زاویه های قائمه است. ویژگی شیشه های انتخابی زاویه دار این است که با جلوگیری از عبور این اشعه ها، اشعه های نزدیک به افقی را از خود عبور می دهند. در حالی که می توان از افزایش گرما به ساده ترین و موثرترین روش با سایه زدن در خارج جلوگیری کرد. همچنين نور طبيعي که وارد محيط داخل بنا می شود نیز کاهش می یابد. شیشه های انتخابی زاویه ای، که امکان رفع این عیب را فراهم می کند، با پوشش هایی مانند آلومینیوم یا نقره به دست می آیند. از آنجایی که پانل های برش لیزری را می توان در ضخامت 2 میلی متر تولید کرد، برای این منظور مناسب هستند.

پانل های منشوری را می توان با شکستن نور مستقیم خورشید و جهت دادن به نور منتشر شده برای سایه استفاده کرد. از سوی دیگر، عینک‌های انتخابی زاویه‌ای نور ورودی را هنگامی که زاویه طلوع خورشید در دوره گرما تند یا نزدیک به عمودی است عبور نمی‌کنند، اما نور ورودی را با زوایای ارتفاعی کوچک عبور می‌دهند.

راه حل مناسبی برای مناطق آب و هوای گرم است که استفاده از این شیشه ها در چراغ های سقفی اثر مشابهی دارد.

 

ادغام نور طبيعي با نور مصنوعی

کاهش مصرف انرژی روشنایی مصنوعی از طریق استفاده مؤثر از نور طبيعي در ساختمان‌ها تنها با انتخاب سیستم‌های کنترل مناسب و انجام یکپارچه‌سازی نور طبيعي به‌گونه‌ای امکان‌پذیر است که شرایط آسایش بصری را فراهم کند.

سیستم های کنترل از سال 1980 به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی در سیستم های روشنایی توسعه یافته و رواج یافته اند. امروزه سیستم های کنترل زیادی در بازار وجود دارد، مانند DALI (رابط روشنایی جهت پذير دیجیتال)، EIB (اتوبوس نصب اروپایی)، شبکه BAC (اتوماسیون ساختمان و شبکه کنترل). سیستم‌های کنترل می‌توانند دستی یا خودکار باشند و مصرف انرژی را می‌توان در مناطقي كه نور طببيعي کافی  دارند با کم‌نوركردن یا غیرفعال کردن کامل دستگاه‌های روشنایی کاهش دهيم. در سیستم‌های کنترل وابسته به نور طبيعي، کم‌نور و غیرفعال‌سازی باید به اندازه‌ای ملایم باشد که مزاحمتی برای کاربران ایجاد نکند، در عین حال آنقدر سریع باشد که با تغییر ناگهانی نور طبيعي سازگار شود. علاوه بر این، دمای رنگ لامپ های مورد استفاده باید نزدیک به نور طبيعي باشد.

کنترل نور مصنوعی با سنسورهای کاربر به جای کنترل وابسته به نور طبيعي راه حل مناسبی از نظر صرفه جویی در مصرف انرژی در مناطقی است که به ندرت در طول روز استفاده می شود. سیستم های کنترل باید به گونه ای انتخاب شوند که بتوانند بیشترین صرفه جویی را داشته باشند و رضایت کاربر را برآورده کنند. انتخاب باید بر اساس میزان نور طبيعي، تعداد کاربران و مدت زمان استفاده انجام شود.

پس از طبقه بندی سیستم‌های کنترل به دو دسته دستی و اتوماتیک، وزارت انرژی آمریکا سیستم‌های دستی را به‌عنوان کنترل‌کننده کم نور و مستقل از لامپ‌های داخل دستگاه به دو دسته تقسیم می‌کند و سیستم‌های خودکار را در دسته‌های حساس به کاربر، زمان‌بندی و حساس به نور طبيعي رتبه‌بندی می‌کند. طبقه بندی دیگر را می توان به عنوان کنترل روشن/خاموش و تلفات انجام داد، در حالی که روشن/خاموش به عنوان معمولی، زمان بندی شده و حسگر مشخص می شود. اگرچه گسترش فرعی آنها متفاوت است، اما این دو گروه اصلی در بسیاری از مطالعات استفاده می شوند. علاوه بر این از سیستم هایی مانند کنترل مستقل وسایل روشنایی، کنترل حجم ها و کنترل کل ساختمان نیز استفاده می شود.

نتیجه

استفاده از تکنیک های مدرن توسعه یافته برای فراهم كردن آسایش بصری در ساختمان ها و کاهش مصرف انرژی روشنایی به طور فزاینده ای رایج می شود. هدف از این تکنیک ها رسیدن به سطوح روشنایی مطلوب با نور طبيعي با انتقال هر چه بیشتر نور طبيعي به مناطقی که نور طبيعي در ساختمان ها کافی نیست و کاهش مصرف برق است. با این حال، با در نظر گرفتن متغیرهایی مانند طرح ساختمان، شرايط اقليمي، ساعات استفاده و جهت بنا، می توان با انتخاب مناسب ترین سیستم روشنایی طبیعی، آسایش بصری و صرفه جویی انرژی را فراهم کرد. توسعه نرم‌افزاری که بتواند این سیستم‌ها را در مرحله اولیه پروژه مدل‌سازی کند و ویژگی‌های قابل پیاده‌سازی را در اختیار آنها قرار دهد، بدون شک با ارزیابی گزینه‌های مختلف، از نظر رسیدن به راه‌حل بهینه سودمند خواهد بود. کاهش مصرف انرژی روشنایی به‌ویژه در ساختمان‌هایی که در طول روز استفاده می‌شوند، می‌تواند با طراحی سیستم نور طبیعی بهینه و ایجاد یکپارچگی نور طبيعي با یک سیستم کنترل مناسب حاصل شود.

 

منبع: صادق. پی، ۱۳۹۰ طرح معماری (طراحی خانه مسکونی) انتشارات فاطمیه تهران

. راضیه زارع، کارشناس معماری، هنرستان شهید محمد حسن هاشمی، آموزش و پرورش ناحیه یک شیراز