در باب معماری مدرن

معماری مدرن یا معماری نوگرا  Modern architecture نام جنبشی در معماری است. در معماری مدرن، کارکرد با ایده‌هایی ترکیب می‌شود که مفاهیم و فرم‌های تاریخی از آن حذف شده‌اند. مردم در دوران پس از جنگ به دلیل سختی ها ی پیش آمده سعی برآن داشتند که گذشته خود را فراموش کنند و باعث پیشرفت،بازسازی و نوآوری در کشور خود باشند. از این رو تصمیم گرفتند که معماری سنتی را فراموش و سبک جدیدی از معماری را آغاز کنند ،به نام معماری مدرن. معماران سعی میکردند معماری را به عنوان علم و تکنولوژی با جهان در حال تحول همگون سازند. درواقع معماری مدرن نقش بسیار حیاتی در بازسازی اروپا ایفا کرد. این سبک از معماری جنبشی ضد ولخرجی کردن ، اسراف کردن و ظواهر و نماهای گران قیمت درساختمان های اروپایی بود. اولین ساختمان های مدرن هم آسمان خراش ها بودند.

در معماری مدرن بیشتر از مصالحی همچون بتن ،فولاد و شیشه استفاده می شود و نورگیری در آن اهمیت فراوانی دارد. سادگی هم از دیگرویژگی  های این سبک است. بنا به گفته‌ی لودویگ میس ون درروهه : کمتر بیشتر است. “Less is more “.در حقیقت او به ساده گرایی دراین سبک اشاره کرده است. این سبک در جهت عملکردگرایی ومدرنیزاسیون است. درواقع فرم‌ها با عملکردرابطه مستقیم دارند و به واسطه‌ی عملکرد است که فرم‌ها ایجاد می‌شوند. جنبش مدرن با در نظر گرفتن سکونتگاه به عنوان نقطه عطف، سلسله مراتب سنتی کارهای ساختمانی را دگرگون کرد. کلیسا و قصر، به عنوان مهم‌ترین کارهای گذشته، اهمیت خود رااز دست دادند، و از آن زمان به بعد موسسات عمومی دولتی، «توسعه» خانه را مورد توجه قرار دادند. به موجب همین امر نوعی نگرش دموکراتیک جدید، بر پایهٔ ساختار دنیای نوین پدید آمد.

بارها پیشگامان معماری مدرن تازگی جهان مدرن را یادآور شدند، و تأکید کردند که اکنون معماری نمی‌تواند با فرم‌های گذشته به کار رود. در این باره، شعار لو کوربوزیه بسیار شناخته شده‌است: «عصر مهمی آغاز شده‌است. روحیه جدیدی به وجود آمده… سنت‌ها و رسوم باعث سرکوب معماری شده‌اند. «سبک‌ها» دروغ اند… عصر متعلق به ما، و سبک متعلق به آن، روز به روز معین می‌شوند.» ومیس ون در روهه می‌افزاید: «نه دیروز، نه فردا، بلکه فرم را تنها در همین امروز می‌توان معین ساخت.» این عقیده که بیان شد بی‌توجه به عقاید سیاسی بود، گرچه هر دو با نگرشی ریشه‌ای با یکدیگر پیش می‌رفتند. هانس مه یر مارکسیست در مقاله‌ای با عنوان «دنیای نوین» نوشت: «هر عصری فرم جدید خود را می‌طلبد. هدف ماست که به دنیای جدید، شکلی جدید با معانی امروز بدهیم. اما دانش ما از گذشته باری است که بردوش ما سنگینی می‌کند…» نتیجه آنکه، معماری باید از نو دست به‌کار شود «انگار هرگز پیش از این نبوده‌است»، و این هدفی است که پیش از این دربارهٔ آغاز قرن مطرح نشده بود.

معماری مدرن ایرانی

معماری قاجار پیش‌درآمدی برای شکل‌گیری معماری مدرن ایرانی است، زیرا منجر برتری یافتن اصول و مدل‌ های سنتی ایران شده و در این دوره فضاهای نوآورانه‌ای جسورانه‌ای معرفی شدند و اولین نسل جدید از معماران ایرانی، تحولات مدرن در معماری ایرانی به وجود آوردند. در اوایل قرن بیستم پس از جنگ جهانی اول مصادف با تاسیس سلسله پهلوی گذر به معماری مدرن ایرانی آغاز شد. اصول معماری سبک‌های مدرنیست با ظهور آثار معمارانی آغاز شد که در خارج از کشور تحصیل کرده بودند و تحت تاثیر آرت نوو و مدرنیست بودند. برخی ازچهره‌های شاخص که در شکل‌گیری معماری مدرن ایران نقش داشتند وارطان هوانسیان ، گابریل گورکان، محسن فروغی بودند و برخی از آثار معماری مدرن ایران عبارتند از ساخت ایستگاه قطار تهران، بانک ملی، مدرسه دارلفنون، کاخ شهربانی، آرامگاه فردوسی و سعدی. در دوران پهلوی دوم، دو گرایش در معماری غالب شدند: ترویج سبک مدرن و گفتگو بین سنت و مدرنسیم و رابطه‌ی سبک معماری جدید با تاریخ، هویت و معماری بومی.

معماری مدرن ابعاد گسترده ای دارد، مبحث معماری مدرن را در بلاگ های بعدی ادامه خواهیم